In gesprek met...

In gesprek met Karel van Berk: “Als een gemeente de woonzorgopgave écht belangrijk vindt, dan zorg je dat nieuwe plannen mogelijk worden”

geschreven Door:
Afgelopen zomer was het eindelijk zover: de eerste bewoners namen hun intrek in het eerste Ouden Huis in Bodegraven. Een plek waar mensen met verpleeghuiszorg, thuiszorg en zonder zorg zelfstandig kunnen wonen. Dit is een plan van Karel van Berk en hij is niet van plan het bij één huis te laten. De locatie voor een tweede Ouden Huis ligt al vast en plannen voor zeker twee andere projecten zitten in de pijplijn. We spreken Karel over de eerste ervaringen van bewoners in Bodegraven en vragen hem welke lessen hij meeneemt naar zijn nieuwe projecten.

“Laatst was een van de bewoners jarig. Ze had haar buren uitgenodigd om ’s avonds nog wat te komen drinken. De laatste ging pas om 11 uur de deur uit”, vertelt Karel. Lachend: “Ze kon zich niet herinneren wanneer ze voor het laatst zo laat naar bed is gegaan!” Initiatiefnemer en stuwende kracht achter het Ouden Huis, Karel van Berk, vindt het mooi om te zien hoe de bewoners al na een klein half jaar naar elkaar toe groeien. Er worden spelletjes gespeeld, er is ’s ochtends een vast koffiemoment, ze eten samen en maken nieuwe plannen. “Ze leven weer”, glundert hij.

Verhuisdrempel

Maar Karel kijkt ook altijd vooruit. Er moeten meer Ouden Huizen komen en dus is hij alweer druk met nieuwe plannen. Hij neemt daarbij ook de ervaringen mee uit zijn eerste project. Een voorbeeld: “In Bodegraven hebben we geen aparte eetruimte en ontmoetingsruimte. Dat is lastig als je bewegingsactiviteiten wilt organiseren. In de nieuwe plannen zorgen we dus voor een aparte activiteitenzaal.”

Een andere les die Karel heeft geleerd, is dat het best lastig is om een woning aan mensen met een verpleeghuisindicatie te verhuren: “Er is veel vraag naar woonruimte bij deze groep, maar mensen weten je niet goed te vinden. Daarnaast is verhuizen een grote stap en gaat er tijd overheen voor ze daar klaar voor zijn.” Het is daarom van belang om nauwe contacten te hebben met huisartsen en thuiszorgorganisaties, omdat die vaak als eerste signaleren dat iemand meer zorg nodig heeft dan de thuiszorg. Ook worden toekomstige appartementen voor bewoners met een WLZ indicatie gestoffeerd opgeleverd om de verhuisdrempel te verlagen.

Bestemmingsplannen aanpassen

Het tweede Ouden Huis komt in Beneden-Leeuwen. Karel heeft daar een geschikte kavel gevonden en de gemeente is bereid het bestemmingsplan te wijzigen om hier een woon-zorgcomplex mogelijk te maken. En dat is cruciaal, want nieuwe initiatieven stranden vaak op dit soort gemeentelijke besluiten. Karel: “Met deze nieuwe plannen begeef je je in een grijs gebied, want is het een woonbestemming of krijgt het een maatschappelijke bestemming? Er is in die zin ruimte voor interpretatie en dus ook voor flexibiliteit. Met andere woorden: als je de woonzorgopgave als gemeente echt belangrijk vindt, dan maak je dit soort dingen gewoon mogelijk. Maar als je als gemeente bang bent voor nieuwe ontwikkelingen, dan laten ze vaak initiatiefnemers worstelen.”

Behalve een aparte ruimte voor activiteiten zullen er in Beneden-Leeuwen nog een paar dingen anders gaan. Hier zullen geen zorgstudenten komen, maar worden jongeren of starters uit de buurt gezocht die in ruil voor goedkoop onderdak een bijdrage willen leveren aan het welzijn van de oudere bewoners. Karel maakt gebruik van een speciaal bureau dat deze jongeren selecteert op hun motivatie om iets te willen bijdragen aan het huis en haar bewoners. Ook stapt Karel af van het concept met de inwonende zorgverlener. “Het blijkt niet nodig om iemand voor een baan van 28 uur te laten verhuizen. Zeker gezien de mate van privacy die je inlevert als je woont op de plek waar je werkt.”

‘Maak een link met de wereld om je heen’

Naast de nieuwe locatie in Beneden-Leeuwen, zal eind volgend jaar ook de bouw van een Ouden Huis in Gouda starten. Daarnaast lopen er gesprekken voor een Ouden Huis in Montfoort, op initiatief van een lokale bewoner. Wat in ieder geval als een rode draad door alle projecten zal blijven lopen, is de ambitie om bewoners in verbinding te laten staan met de omgeving. Karel: “Zo’n huis is geen eiland. Je maakt een link met de wereld om je heen en dat is uiteindelijk voor iedereen goed.”

Deel dit bericht

Taskforce Wonen en Zorg bestaat uit: