In gesprek met...

Karel van Berk: “Als je bouwt voor ouderen, dan stroomt het vanzelf door”

geschreven Door:
Nog even en dan is het zover. Dan opent Karel van Berk het eerste Ouden Huis in Nederland. In Bodegraven wordt op dit moment gebouwd aan een prachtig appartementencomplex met 22 zelfstandige sociale twee- en driekamer huurappartementen met een gemeenschappelijke woonkamer en keuken. De woningen zijn voor mensen met verpleeghuiszorg, thuiszorg en zonder zorg. Daarnaast biedt het complex woonruimte voor drie studenten. Als alles meezit betrekken de eerste bewoners deze zomer hun nieuwe appartement.

“Het idee is in 2014 ontstaan”, vertelt Van Berk. “Mijn compagnon Leonard Smit zag bij zijn  eigen schoonouders wat er gebeurt als één van de twee verpleegzorg nodig heeft. Gescheiden wonen van je partner, omdat je zorg nodig hebt. Dat brengt veel verdriet met zich mee.” Het Ouden Huis is een plek waar mensen zelfstandig kunnen wonen, maar aandacht en warme zorg dichtbij. Van vertrouwde mensen en tot het laatste moment. Ook als er verpleegzorg nodig is. En niet alleen voor mensen die er financieel warmpjes bijzitten. Van Berk wil juist dat dit ook bereikbaar wordt voor mensen met een kleine portemonnee. Het complex is daarom eigendom van woningcorporatie Mozaïek Wonen.

Zorg op maat

In Bodegraven werkt Van Berk samen met zorgorganisatie Fundis, die voor 50% eigenaar is van het complex. Er komt een inwonende zorgverlener - de zorgdrager - die ook als aanspreekpunt fungeert en de 24 uurszorg coördineert. Die zorg varieert van thuiszorg tot aan terminale zorg. Mensen die kiezen voor het Ouden Huis bepalen zelf hoe zij hun leven inrichten, maar zijn verzekert van een vangnet. Hulp of gezelschap zijn dankzij de zorgdrager die er woont altijd dichtbij. Wordt de behoefte aan zorg groter, dan is verhuizen niet meer nodig. Om de businesscase rond te krijgen moeten circa 10 bewoners een verpleeghuisindicatie hebben.  

Financiering gemeenschappelijke ruimte

Ook in het Ouden Huis vormt de financiering van de gemeenschappelijke ruimte een uitdaging. Bewoners betalen hiervoor servicekosten. Een deel van de financiering voor de ruimten zal ook komen vanuit pgb’s die bewoners ontvangen voor kleinschalige wooninitiatieven. Op deze manier verwacht Van Berk de financiën rond te krijgen.

Rol van de gemeente

De verantwoordelijk wethouder in de gemeente Bodegraven is enthousiast, aldus Van Berk. De woningcorporatie had al grondovereenkomst met de gemeente. Dat maakte het een stuk eenvoudiger dit project te realiseren. Elders heeft Van Berk meer moeite een voet aan de grond te krijgen. Van Berk: “Er is in meerdere gemeenten enthousiast gereageerd op het concept, maar als plannen concreet worden zak je weg in modder van regels, aanbestedingen en procedures. Ik word daar soms moedeloos van.” Het grootste knelpunt bij gemeenten is wat Van Berk betreft een gebrek aan urgentie én het ontbreken van doorzettingskracht. “Ik wil de komende jaren op meer plaatsen een Ouden Huis realiseren, maar als ik in elke gemeente helemaal opnieuw moet beginnen dan komen we er niet.” Hij doet dan ook een dringend appèl op gemeenten: “Sta meer open voor nieuwe initiatieven vanuit de markt en denk vooruit. Ik zie dat er te weinig aan langetermijnplanning wordt gedaan.”

Deel van de oplossing

Van Berk is overtuigd van zijn idee. In Woerden deed hij vijf jaar geleden al een onderzoek onder de bevolking. De animo voor deze wooncomplexen is groot, ruim 350 inwoners van deze stad hebben interesse getoond. Zeker in de sociale sector. “Ik streef er dan ook naar complexen te bouwen waar we sociale huur en vrije sector combineren. Dat maakt het concept niet alleen bereikbaar voor álle ouderen, het is ook nodig om de financiën rond te krijgen”, vertelt Van Berk. Bovendien is hij ervan overtuigd hiermee een deel van het woningtekort op te lossen: “Als je bouwt voor ouderen, dan stroomt het vanzelf door. Dan krijgen starters sneller een kans de woningmarkt - die nu helemaal vastzit - te betreden.”

Toekomstplannen

Van Berk zit niet stil. Op meerdere plaatsen voert hij gesprekken met gemeenten en corporaties. Daarnaast verkent hij de mogelijkheden voor standaard houtskeletbouw, vanuit de overtuiging dat je hiermee goedkoper kunt bouwen en zodat je écht kunt opschalen. Van Berk: “Dat is geen overbodige luxe, het aantal ouderen groeit de komende jaren enorm, en de verpleeghuiscapaciteit is nu al niet toereikend.”

Meer weten over het Ouden Huis? Bezoek de website: https://www.hetoudenhuis.nl/

Deel dit bericht

Taskforce Wonen en Zorg bestaat uit: